Kortstaartkameleons Brookesia- en Rhampholeon-soorten

Anders dan hun klimmende verwanten zijn Kortstaartkameleons allemaal grondbewoners. Brookesia is inheems op Madagascar, Rhampholeon wordt gevonden van Cameroun tot Oost-Afrika.
Kenmerken:
Brookesia-soorten (de eigenlijke Kortstaartkameleon) variëren in lengte tussen 3,3 en 10 cm; Rhampholeon-soorten ( Bladkameleon ) worden tussen 3,3 en 8 cm lang. Allemaal zijn ze voornamelijk bruin als de bodem van een bos; als ze van kleur verschieten blijft dat meestal beperkt tot lichtere bruintinten, al vertonen sommige Brookesia-soorten bij opwinding heel heldere kleuren. Bij Kortstaartkameleons is de staart weinig tot grijpen ingericht.
In het wild maken B. stumpfii ( Stekelkameleon ) en B. thieli in hete, droge omstandigheden een zomerrust (aestivatie) door; bij koel weer gaan ze in winterrust (hibernatie) door in dode bladeren weg te kruipen. Het vergt heèl wat ervaring om deze omstandigheden in het vivarium te imiteren; een beginner moet dat niet proberen.
De staart van mannetjes van Rhampholeon is over grote lengte dikker; en ze hebben een groter snuitaanhangsel; de mannetjes van Brookesia hebben een kleine verdikking bij de hemipenes. In de paartijd zijn mannetjes en vrouwtjes verschillend gekleurd; de anders meestal uniform bruine mannetjes worden dan lichter bruin met donkere vlekken en spoortjes van andere kleuren. Rhampholeon-mannetjes krijgen dan vaak ook rode wratjes op de kammen rond de ogen. Alle Kortstaartkameleons zijn eierleggend. De kleine eitjes worden niet begraven, maar ternauwernood onder dood blad verborgen, waar ze gevaar lopen door krekels te worden opgegeten. De jongen hebben zeer fijn voedsel nodig — springstaarten, fruitvliegjes, bladluizen en zo meer. Net als bij andere kameleons moet men ze gescheiden grootbrengen.


Vraag en antwoord:
• Kan ik Bergkameleons buiten houden?

Ja, met de nodige aandacht. Extreme hitte of kou moet worden vermeden; in onze streken moeten ze naar binnen voor de eerste nachtvorst. Aanhoudend somber of vochtig weer is ook een reden om ze binnen te halen en genoeg warmte en licht aan te bieden, anders verstrammen de dieren.

• Waarom slaat mijn Bergkameleon aan het graven?

Als u ze te warm houdt (meer dan 25°C), proberen mannetjes in het substraat weg te kruipen.
Beide geslachten zijn gewend kort te zonnen, meestal aan één kant van de warmtelamp, maar ze zitten wel graag de hele dag dicht bij de daglichtbuis.

• Kan ik mannetjes van Kortstaartkameleons bij elkaar houden?

Nee. Zelfs in een groot vivarium kan men beter 1 mannetje met 1-2 vrouwtjes bij elkaar houden.

• Klopt het dat Brookesia-soorten zoemen’ als je ze oppakt?

Dat 'gezoem’ is bij diverse soorten waargenomen; vooral vrouwtjes van B. thieli doen het als ze door ongewenste minnaars worden belaagd, maar ook wel eens als men ze oppakt. Veel soorten houden zich dood als men ze stoort. Ook Rhampholeon kersteni maakt vibraties.

• Hoelang leven Kortstaartkameleons?

Meestal niet langer dan 2 jaar. De jongen worden met 4-5 maanden geslachtsrijp.

• Hoe vaak moet ik in het vivarium sproeien?

Sproei bij kameleons uit Cameroun (Bergkameleons, Kortstaartkameleons) zo nodig 2-3 maal per dag om de vochtigheid op peil te houden; u kunt ook het substraat nat maken. Alle kameleons moeten elke dag een keer kunnen drinken. Als u sproeit, verdampen de druppels vaak sneller dan ze kunnen worden opgelikt. Men kan water uit een druppelfles aanbieden.

Vivariumcondities - Kortstaartkameleons
Vivariumgrootte:
De afmetingen moeten minimaal 60 x 30 x 3Ocm zijn.
Substraat:
Leemgrond met bladstrooisel.
Habitat:
Lage looproutes van dunne twijgen zijn nodig voor nachtelijke klimtochtjes. Kleine planten geven schaduw en schuilplaatsen.
Temperatuur:
Kortstaartkameleons zonnen zelden, tenzij het erg koud is, maar een warmtegradiënt is belangrijk om oververhitting te voorkomen.
Gebruik daglichtbuizen met Lage UV(B) opbrengst en een kleine warmtelamp aan. Belichtingsduur: 12-14 uur.

Rhampholeon 21-25 °C aan de koele zijde; ‘s nachts 14-15 °C.
Brookesia voor B. stumpfii en B. thieli 25-27 °C overdag, voor B. superciliaris maximaal 25 °C overdag; voor alle drie ‘s nachts 20 °C.
Vochtigheid:
Sproei regelmatig; 85-90% vochtigheid, met enige ventilatie om de lucht in beweging te houden.
Koelere winterperiode:
13-14 °C gedurende 6 weken. Belichtingsduur dan 8-10 uur.
Voedsel:
Kleine insecten waaronder springstaarten. Gekweekt voedsel moet met vitaminen bepoederd worden.
Sommige soorten drinken uit bromelia-kokers en nemen kleine stukjes meerschuim van een dekseltje.
Incubatie:
3-4 legsels per jaar, elk met 2-4 eieren. Incubatieduur 35-55 dagen bij constante temperatuur van 23°C in vochtig vermiculiet.